Nếu bạn nghĩ sách về Đức Phật chỉ là những lời giáo lý xa vời và trừu tượng, hãy thử mở Đường Xưa Mây Trắng. Ngay trang đầu tiên, bạn sẽ gặp một chú bé chăn trâu, một nhà tu hành trẻ tuổi và một cuộc hành trình đã làm thay đổi cả thế giới.
MỤC LỤC BÀI VIẾT
Thông tin sách “Đường Xưa Mây Trắng”
- Tên đầy đủ: Đường Xưa Mây Trắng – Theo Gót Chân Bụt
- Tác giả: Thích Nhất Hạnh
- Nhà xuất bản: NXB Hồng Đức
- Bản quyền ©: 1988, 2015 Plum Village Community of Engaged Buddhism, Inc và Công ty TNHH MTV Sách Phương Nam
(Thông tin được lấy từ cuốn sách mà tôi có)
(click/vuốt sang 2 bên để xem ảnh)
Nội dung sách “Đường Xưa Mây Trắng
Đường Xưa Mây Trắng là bản tường thuật chi tiết, có cơ sở kinh điển, được trình bày dưới dạng truyện kể, giúp người đọc theo dấu chân Đức Phật từ thuở bình sinh đến khi nhập diệt.
Tác phẩm không chỉ kể lại lịch sử, mà còn tái hiện tinh thần Phật pháp nguyên sơ — qua từng bước chân, từng hơi thở, từng cuộc gặp gỡ của Đức Phật với con người.
Câu chuyện mở ra tại một ngôi làng nhỏ bên bờ sông Neranjara. Nhân vật chính, Svastika, là một chú bé chăn trâu nghèo. Một buổi sáng, Svastika gặp một vị sa môn trẻ tuổi với phong thái thanh thoát và nụ cười an nhiên. Vị sa môn ấy chính là Siddhatta Gotama, người sau này trở thành Đức Phật.
Từ khoảnh khắc ấy, đời sống bình thường của Svastika thay đổi. Cậu theo dõi bước chân của vị sa môn ấy qua nhiều năm, trở thành người chứng kiến những chặng đường quan trọng trong hành trình giác ngộ.
Qua lời kể của Svastika, người đọc được dẫn về thời quá khứ, khi Siddhatta còn là hoàng tử của vương quốc Kapilavatthu. Ngài lớn lên giữa cung vàng điện ngọc, có vợ là Yashodhara và con trai Rahula, nhưng tâm vẫn không yên.
Một đêm, sau khi nhìn thấy cảnh sinh – già – bệnh – chết, hoàng tử rời bỏ cung điện, khoác áo xuất gia. Hành trình tìm đạo của Ngài bắt đầu — một hành trình vừa cô độc, vừa rực sáng.
Siddhatta theo học với nhiều đạo sư: Alara Kalama, Uddaka Ramaputta, rồi cùng năm người bạn tu tập khổ hạnh nơi rừng Uruvela. Nhưng khổ hạnh không mang lại trí tuệ giải thoát. Ngài dừng lại, tắm sông Neranjara, nhận bát sữa của cô bé Sujata và ngồi thiền dưới cây Bồ đề.
Đêm ấy, Ngài chứng đạt giác ngộ: thấy rõ nguồn gốc khổ đau, con đường diệt khổ, và chân lý về vô thường – vô ngã. Từ đây, Siddhatta trở thành Đức Phật.
Đức Phật đến vườn Lộc Uyển (Isipatana), nơi năm người bạn cũ cư trú. Tại đây, Ngài thuyết bài pháp đầu tiên – Tứ Diệu Đế, mở đầu cho dòng chảy giáo pháp kéo dài hơn 45 năm.
Năm vị bạn ấy trở thành năm tỳ kheo đầu tiên, lập nên Tăng đoàn đầu tiên của Phật giáo.
Đức Phật cùng chư Tăng đi bộ khắp vùng Bắc Ấn Độ, đến các thành Xá-vệ, Tỳ-xá-ly, Ma-kiệt-đà… Mỗi nơi, Ngài gặp những con người thuộc mọi tầng lớp: vua chúa, thương nhân, nông dân, kẻ trộm, kỹ nữ, ngoại đạo.
Các bài pháp được giảng giản dị, phù hợp từng người, không có nghi thức hay thần quyền.
Tăng đoàn ngày càng lớn mạnh, nhưng cũng phát sinh những bất đồng và thử thách. Đức Phật thường giải quyết bằng sự bình tĩnh, trí tuệ và lòng từ bi, nhắc mọi người quay về chính niệm và giới luật.
Tuổi đã cao, thân thể có phần yếu đi nhưng Đức Phật vẫn tiếp tục đi giáo hóa. Trên đường về Kusinara, Ngài biết thời giờ đã gần đến.
Trước khi nhập Niết-bàn, Ngài dặn Ananda: “Hãy tự mình thắp đuốc lên mà đi. Hãy nương tựa chính mình, nương tựa Pháp, đừng nương tựa một điều gì khác.”
Đức Phật nằm giữa hai cây Sa-la, nhập diệt trong tĩnh lặng.
Khắp nơi, đệ tử và dân chúng đều kính lễ. Svastika, giờ đã là một Đại đức, ngồi bên bờ sông Neranjara – nơi mọi chuyện khởi đầu – lặng nhìn mây trắng trôi trên con đường xưa.
Cuốn sách khép lại trong tĩnh lặng.
Không có lời tán thán, chỉ là hình ảnh Svastika lặng lẽ bước đi, mang theo giáo pháp mà Thầy đã dạy.
Đường xưa vẫn đó – con đường của tỉnh thức, từ bi và hiểu biết.
Còn mây trắng, như chính dòng đời vô tận, vẫn trôi trên bầu trời của thời gian.
Bình luận & Chấm điểm
Trong thời đại con người mải mê tìm câu trả lời cho tương lai, có một cuốn sách lại đưa ta trở ngược về 2.600 năm trước – nơi một con người đã tìm ra con đường giải thoát khỏi khổ đau.
Khởi đầu bằng hình ảnh chú bé Svastika chăn trâu gặp một vị sa môn trẻ tuổi, câu chuyện dần mở ra hành trình từ bỏ, giác ngộ, và giáo hóa của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Nhưng điều kỳ lạ là, suốt hơn 500 trang, Thầy không kể về “một vị thần” mà kể về “một con người biết tỉnh thức”.
Thay vì dùng ngôn ngữ kinh điển, tác phẩm chọn giọng kể nhẹ, trong và chậm – giọng của một người đang đi thiền hành giữa rừng.
Mỗi chương là một “hơi thở” của lịch sử:
- Khi Siddhatta bỏ cung điện, ta nghe được tiếng bước chân thật của người rời đi, không bi tráng mà bình thản.
- Khi Đức Phật ngồi dưới cội Bồ đề, ta không thấy ánh hào quang, chỉ thấy một con người ngồi im lặng với chính mình.
- Khi Ngài thuyết pháp, ngôn từ giản dị như lời người cha nói với con.
Nhờ thế, Đường Xưa Mây Trắng khiến Phật không còn là một hình tượng xa vời, mà là người đồng hành có thật – người cũng từng lo, từng nghĩ, từng đau và từng vui như chúng ta.
Thầy Thích Nhất Hạnh chọn cách kể chuyện bằng lối viết văn xuôi mang hơi thở của thiền định. Tác phẩm không giảng đạo, không thuyết pháp, nhưng từng dòng đều mở ra cánh cửa về giáo lý nguyên thủy.
Người đọc bước vào mà không thấy “Pháp” ở đâu, nhưng khi gấp sách lại, thì “Pháp” đã ở trong lòng.
Điều đặc biệt là, Thầy khéo léo đan xen các khái niệm căn bản như Tứ Diệu Đế, Bát Chánh Đạo vào trong các cuộc gặp gỡ đời thường. Không cần định nghĩa, Thầy để các nhân vật “sống” tinh thần ấy, chứ không chỉ “nói” về nó.
Và chính ở điểm này, Đường Xưa Mây Trắng vượt khỏi ranh giới của một tiểu thuyết hay một tác phẩm Phật học: nó là một hành trình sống đạo bằng chữ.
Nếu trong kinh điển, Đức Phật là bậc Toàn Giác, thì trong trang viết của Thầy Nhất Hạnh, Ngài là một con người có trái tim rộng mở đến vô cùng.
Thầy không tán tụng Đức Phật bằng ngôn từ tôn sùng, mà tôn kính bằng sự giản dị.
Ngài hiện ra khi trò chuyện cùng người ăn xin, lắng nghe một người mẹ mất con, hay khi lặng nhìn hoàng hôn. Chính sự bình dị đó khiến người đọc cảm nhận được sự mầu nhiệm chân thật, không đến từ phép lạ, mà đến từ tỉnh thức và thương yêu.
Tác phẩm mang văn phong đặc trưng của thầy Thích Nhất Hạnh. Mỗi trang là một hơi thở, mỗi chương là một bài thiền hành. Người đọc có thể đọc chậm, dừng lại giữa chừng, và vẫn thấy được một khoảng không trong tâm mình mở ra.
Khi đọc đến dòng cuối cùng, Svastika đứng bên bờ sông, nhìn mây trắng trôi trên con đường xưa – và ta nhận ra: con đường ấy không ở đâu xa.
Nó là con đường trong tâm mỗi người, con đường trở về với chính mình.
Đường Xưa Mây Trắng không bảo bạn tin, mà mời bạn tự mình đi.
Và có lẽ, chính vì thế mà hàng triệu người trên thế giới, dù khác tôn giáo, khác văn hóa, vẫn tìm thấy trong cuốn sách này một sự bình an rất riêng.
Hạn chế của tác phẩm
Điểm hạn chế duy nhất của cuốn sách này theo đánh giá của tôi chủ yếu liên quan đến kinh điển và học thuật, đó là 1 số điểm sau:
1. Xen lẫn giữa kinh điển và tiểu thuyết hóa
Tác phẩm được viết theo hình thức truyện kể tiểu thuyết, nên có nhiều đoạn suy diễn văn học: lời thoại, tâm trạng, khung cảnh, cảm xúc… không có trong kinh điển gốc.
Một số chi tiết (như đối thoại giữa Phật và Svastika, hay tâm lý của Yashodhara) là giả định hợp lý, chứ không phải ghi chép lịch sử.
2. Dựa trên chọn lọc riêng của tác giả
Thầy Thích Nhất Hạnh sử dụng nguồn chính là Nikaya và A-hàm, nhưng đồng thời chọn lọc và diễn giải theo tinh thần riêng (thiền – chánh niệm – từ bi).
Điều này giúp dễ đọc, nhưng có thể bị đánh giá thiếu tính toàn diện học thuật khi so sánh với toàn bộ Kinh Tạng Pali hay Sanskrit. Tuy nhiên, thầy Thích Nhất Hạnh đã giải thích rất rõ ràng ở phần Lời tác giả cuối cuốn sách
3. Đổi tên Phật thành Bụt
Đây là chi tiết làm tôi cảm thấy hơn “cấn cấn” mỗi khi đọc Đường Xưa Mây Trắng. Thầy có giải thích rằng đổi như vậy để gần gũi hơn và cũng hợp với từ “Buddha”, tuy nhiên thực sự thì tôi vẫn không quen với cách gọi này, dù đã đọc Đường Xưa Mây Trắng đến lần thứ 2.
Dĩ nhiên, Đường Xưa Mây Trắng không phải là kinh điển Phật học.
Một số chi tiết mang yếu tố tiểu thuyết hóa; vài lời thoại là hư cấu hợp lý; và cách tiếp cận của Thầy rõ ràng nghiêng về “thiền chánh niệm” hơn là khảo cứu học thuật.
Nhưng cũng chính vì vậy, nó mở ra cho hàng triệu độc giả không chuyên một cánh cửa bước vào đạo – nhẹ nhàng, dễ tiếp cận và chân thật.
Đối với tôi thì những hạn chế trên không làm giảm đi chút nào sự hấp dẫn của Đường Xưa Mây Trắng, mặc dù cuốn sách rất dày, gần 700 trang khổ 15,5x24cm nhưng khi đọc xong tôi còn mong cuốn sách sẽ dày hơn nữa.
Đường Xưa Mây Trắng không chỉ kể chuyện Đức Phật, mà kể chuyện chúng ta – những người vẫn đang đi tìm sự bình an giữa cuộc đời nhiều biến động.
Thầy Thích Nhất Hạnh không viết lại cuộc đời Đức Phật như một pho sử, mà như một cuộc trở về – trở về với chính nơi tâm hồn ta vẫn đang kiếm tìm bình an.
Tác phẩm được lồng ghép và đan xen rất khéo léo giữa giáo lý và đời sống khiến cho mọi triết lý của Đức Phật đều thật gần gũi và dễ hiểu, đồng thời vẫn giữ được tinh thần của kinh điển đạo Phật.
Đối với riêng tôi, đây là cuốn sách về Đức Phật hay nhất mà tôi từng được đọc
Đặt sách giảm giá
(click/vuốt sang 2 bên để xem ảnh)
Giảm đến 44% (Giá bìa ~ 299.000đ)
“Bí kíp” đặt mua sách chính hãng với giá rẻ nhất:
- Link giảm giá trên đã được sắp xếp theo thứ tự ưu tiên về giá và uy tín;
- Nếu hết hàng bạn vui lòng chọn link kế tiếp;
- Chọn địa điểm gần nơi nhận hàng để tiết kiệm phí vận chuyển;
- Xem số lượng bán và nội dung bình luận ở dưới mỗi link để đánh giá chất lượng;
- Chọn mã miễn phí vận chuyển và nhập code khuyến mại;
- Đặt nhiều sách cùng một đơn sẽ tiết kiệm được phí vận chuyển;
Bạn có thích cuốn sách này không? Hãy để lại những chia sẻ và bình luận dưới đây nhé.
Mời bạn cùng Bình luận các cuốn sách hay khác cùng chúng tôi tại ĐÂY
